Dit artikel schreef ik voor Onze Smaak - zie 'boeken'

Boerenmeisjes en boerenjongens

Drentse steernties, Juffertje in ’t groen, Kwartiertje na vijven, Hoe langer hoe liever, Hansje in de kelder en Roosje zonder doornen. Ofwel traditionele Oudhollandse drankjes met tot de verbeelding sprekende namen. Nederland kent veel van dit soort streekgebonden brouwsels. Ze zijn vaak flink zoet en hebben een niet te zuinig alcoholpercentage. Vroeger hield men wel van een neutje. Boerenmeisjes en boerenjongens horen ook in het rijtje thuis. Boerenmeisjes worden gemaakt van gedroogde zure abrikozen, met veel suiker en wat citroenschil ingelegd in brandewijn. Haar broertje boerenjongens bestaat uit gele rozijnen die, met suiker en pijpkaneel, eveneens op brandewijn bewaard worden. De vruchten hebben zo’n drie maanden nodig om te rijpen in weckflessen. In die tijd zuigen ze zich vol met de steeds geuriger wordende brandewijn.
Het genieten van deze lekkernijen was vroeger verbonden aan feestelijke gelegenheden. In Friesland werden boerenjongens uit de kelder gehaald om de geboorte van een kind te vieren. Ook het binnenhalen van de oogst vormde een prima excuus om ervan te snoepen. In Marken kregen bruiloftsgasten ‘een schep uit de kom’, die rijkelijk was gevuld met rozijnen en brandewijn. In Brabant werden boerenjongens ‘Brabants knipoogje’ genoemd en wist men er goed raad mee. In Leiden heetten boerenmeisjes ook wel ‘kladder’. Kladder gold als typisch vrouwendrankje, ‘voor grote meisjes en tuttebellen’. Menig Leids verjaardagsfeestje werd ermee opgeluisterd.
De vrolijkstemmende boerenkinderen zijn niet in de vergetelheid geraakt. Restaurants met een voorkeur voor streekgerechten zetten ze vaak op de kaart. Niet alleen uit nostalgie en de bijbehorende marketingoverwegingen. Want boerenmeisjes smaken heerlijk op ijs en pannenkoeken en boerenjongens laten zich verrassend goed combineren met oude kazen. Distilleerderij Van Wees, Neerlands hoop wanneer het gaat om het bewaren van alcoholische tradities, maakt de drankjes nog steeds. Van speciaal geselecteerde zuidvruchten en brandewijn van eigen fabrikaat. De smaak wordt nog eens extra ondersteund door toevoeging van distillaat van abrikoos en rozijn. Ze zijn het proberen waard. Maar pas op, boerenmeisjes en boerenjongens zijn niet kinderachtig.